Over Bandy

Bandy in het kort

In het kort leggen we je graag uit wat bandy is.

Bandy is een balsport die op het ijs wordt gespeeld en is de voorloper van het ijshockey en veldhockey. Snelheid, techniek en behendigheid staan voorop en er is veel minder fysiek contact dan bij ijshockey.

Bandy wordt gespeeld op een grote ijsvloer van 90 tot 110 meter lang, en 45 tot 65 meter breed. Er wordt gespeeld met 2 teams van 11 spelers en een wedstrijd duurt 2 x 45 minuten. De goals zijn ongeveer zo groot als een veldhockey goal en het spel wordt gespeeld met een bal en sticks.
De sport wordt vooral gespeeld in het noorden van Europa en is populair in Zweden, Noorwegen, Finland en Rusland. Er zijn 32 landen waar officieel Bandy wordt gespeeld, zij zijn verenigd in de Federation of International Bandy, waarin ook Nederland vertegenwoordigd is (Bandy Bond Nederland).
In Nederland wordt Bandy op ijshockeybanen gespeeld omdat er geen grote banen beschikbaar zijn. Deze vorm van Bandy heet Rink Bandy.

Veel mensen vergelijken Bandy met ijshockey. Toch zijn er een aantal grote verschillen. Allereerst is fysiek contact bij Bandy niet toegestaan. Toch kan het er soms stevig aan toegaan, waardoor beschermende kleding verplicht is. Je hebt als speler daarom een helm, handschoenen, elleboog- en scheenbeschermers en een een broek met bescherming nodig. Verder speel je Bandy met een platte stick, zonder “curve”. Onderaan loopt de stick echter wel rond. Bandy wordt met een balletje gespeeld, in plaats van een puck. De keepers bij Bandy zijn heel anders uitgerust dan ijshockey keepers. Zie jij de drie grootste verschillen? 

In Nederland zijn momenteel meerdere verenigingen actief, al dan niet onderdeel van een hockeyclub. Nijmegen heeft de grootste zelfstandige Bandy vereniging met ruim 80 leden variërend in leeftijd van 10 jaar tot 60+. Ook Eindhoven heeft een zelfstandige Bandy vereniging. Verder wordt er nog in Amsterdam, Haarlem, Breda en Utrecht Bandy gespeeld.

Het Nederlandse Bandy-elftal doet jaarlijks mee aan het WK bandy. Hun grootste succes is het wereldkampioenschap Bandy in de B-Poule voor Heren in 2018. En uiteraard heeft ook het Nederlands Dames team in 2022 het wereldkampioenschap gewonnen.

Historie van Bandy

In Engeland werd Bandy al in de zeventiende eeuw gespeeld. Dit hockeyspel vond oorspronkelijk plaats op harde stranden of ijsvlakten. In december 1890 bracht Pim Mulier, de vader van de voetbalsport in Nederland, een bezoek aan Engeland en zag hier sporters het Bandyspel beoefenen. Enthousiast kwam hij terug in zijn woonplaats Haarlem en introduceerde Bandy. Bandy wordt dus al heel gespeeld in Nederland en ontstond dus al ver voor het ijshockey. 

De auteur, Arnout Janmaat (1980), studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Mede door gebruik te maken van de digitale krantenarchieven van de Koninklijke Bibliotheek is het mogelijk gebleken veel versnipperde delen van het Bandy erfgoed te traceren, te ordenen en uiteindelijk in een mooi artikel te verwerken.

De bond dankt bij deze Arnout Janmaat voor het verrichte werk.

Tevens bedanken wij de initiatiefnemer voor dit artikel, Gijs de Jong.

120 jaar bandygeschiedenis in Nederland
De oudste Bandy (en hockey) club van Nederland is de welbekende Amsterdamse Hockey & Bandy Club (AH&BC).